Net als vroeger...“Verjaarsdag” vieren in Zuid-Afrika
Het voelt weer als in mijn jonge jaren, toen partijtjes geven op je verjaardag een heel gebruikelijk iets was: pannenkoeken werden gebakken, spelletjes gedaan, een middagje bowlen, schaatsen, etc. werd gepland en uiteraard koos de jarige het menu voor die dag uit. De laatste jaren voel ik me weer als een jonge god: vorig jaar mondde dit uit in een themafeest, die het thema “Theater van het leven” meekreeg (foto’s zijn ze zien op www.gerardthegreat.hyves.net
of www.gerardspalace.spaces.live.com): mijn film van het leven was te zien en het spel Party & Co kreeg wel een heel erg speciaal en persoonlijk karakter. Dit jaar kreeg mijn 29e “verjaarsdag” extra glans, omdat ik het hier in Zuid-Afrika mocht vieren. Wel een gekke belevenis! Op zoek naar een Zuid-Afrikaanse manier van verjaardag vieren stuitte ik er al snel op dat het verjaren niet echt iets groots hier is. En dus besloot ik het maar enigszins op de Hollandse manier aan te vangen: met een grote chocoladetaart met voor het eerst sinds mijn jonge jaren weer (29) kaarsjes en zelfgemaakte muffins. De muffins deden het goed hier; de chocoladetaart wordt door mijn Zuid-Afrikaanse vrienden te zoet bevonden en dus zitten Connie en ik hier samen nog steeds iedere dag aan de taart te peuzelen…
Hoe steek je 29 kaarsjes in de juiste volgorde aan?
Terwijl we zo aan het genieten waren van al het lekkers, stroomde ook de verjaardagspost binnen en liet een blik op mijn mail, hyves, mobiel en weblog mij weten dat mijn verjaring niet zonder aandacht voorbij zou gaan. “Baie dankie” voor al jullie kaartjes, mail, telefoontjes en sms! Hier zo op afstand besef je nog meer hoe belangrijk deze persoonlijke noot kan zijn! Mijn “verjaarsdag” zou ’s avonds ook een Zuid-Afrikaans tintje krijgen door middel van een traditionele braai. Ik had mijn huisgenoten gevraagd vooral hun vrienden allemaal uit te nodigen. En eigenlijk leek alles in kannen en kruiken, maar in Zuid-Afrika verloopt alles niet altijd volgens afspraak. ’s Avonds bleken mensen begrepen te hebben dat de braai zaterdag zou zijn. Kortom, de braai werd een – vluchtig in elkaar gedraaid - gezellig diner met 6 personen, die als eindconclusie meekreeg: morgen zetten we het “verjaarsweekend” door met de aangekondigde braai... Maar jullie voelen ’t al aankomen: ook zaterdag was er geen braai, dus heb ik mezelf maar beloofd dat de volgende braai mijn verjaardagsbraai is…
Connie, uncle "koster" Tommie, Adrian aan een geslaagd diner
De zaterdag gaf wel een ander internationaal tintje aan het “verjaars”-weekend. Elad – een Israëlische jongen die we in de Drakensbergen hadden ontmoet tijdens onze reis door Zuid-Afrika – kwam mij in Kaapstad opzoeken en trakteerde me op tapas in een Cubaans restaurantje in Kalk Bay, waar onder toeziend oog van "Lenin himself" een live-bandje stond te spelen.
Cubaanse taferelen in Kaapstad
Ja Lenin, kjk me maar 's recht in de ogen....
’s Avonds werd van het braaifeestje een “snaai-feestje” gemaakt en deden we ons tegoed aan chips, taart en alles wat er nog maar in huis was. Ook werd er nog kip verorberd, wat bijna nog fatale consequenties had. Ficky liet per ongeluk de oven aanstaan met daarin de bak met olie, waarin de kip was gebakken. Een brand was het gevolg en even stond het huis met rook, maar gelukkig waren we er op tijd bij en konden we grote schade voorkomen. Anders had mijn “verjaars-weekend” wel een erg vlammend karakter gekregen.
Zondagochtend ging ik naar de kerk, wat voor mij hier vooral een ontmoetingsplek is. Hier tref je toch vooral de mensen aan waarvoor en waarmee je werkt. Het aardige aan de kerkdienst is dat er iedere week aan het begin van de dienst wordt gevraagd of er iemand jarig is geweest of dat er andere bijzondere gelegenheden waren. Nu was ik aan de beurt en werd er voor mij een zegen uitgesproken voor het komende jaar en werd ik vervolgens door een groot gedeelte van de gemeente gefeliciteerd. Tja, ik ben echt jarig geweest dit weekend! Op naar de dertig…Of zoals Adrian het verwoordde in het boek, dat hij en Connie me gaven: “Op jou verjaarsdag, sterkte en veel plesir op pad na jou 30e jaar! (let vooral op het woordje “”na” en denk ’s na over de vraag aan welke periode Afrikaners en Nederlanders hiermee refereren.)
Baby rape
“I’m not a bad mother. I got a boyfriend who built us a shack (krot) to sleep in and I wash my child every day and make sure she’s never cold of hungry. But then we had a fight and my boyfriend waited for me to go to the shop. That’s when he pushed his penis into my baby. One day I waited outside the door and when I heard the baby moaning, I went back inside. He took his hand off the child’s mouth and pulled up his pants. He said if I don’t like it, we can both voetsek and go and sleep under a bridge where we belong.”
Een schokkend relaas, dat ik deze week las in de Zuid-Afrikaanse kranten. Een verhaal, dat je eigenlijk niet kan en wil geloven. Je hoort mensen er hier over praten, maar je kan er met je hoofd niet bij dat het verkrachten van een baby hier op grote schaal voorkomt. Maar in de maand februari werden er bij de politie in Kaapstad 139 aangiftes gedaan van seksueel misbruik van kinderen onder de vijf jaar. En dan hebben we het dus alleen over de aangiftes die gedaan worden. Het schokkende aan deze gebeurtenissen is dat het vaak bekenden (vader, vriend van moeder, opa, oom) van het kind zijn, die de agressie vanwege hun economische en sociale positie afreageren op het kind. De moeder kan vaak niets doen, omdat ze afhankelijk is van de dader… En organisaties krijgen weinig grip op deze gebeurtenissen, omdat het vooral bij mensen thuis plaatsvindt. Het laat bij mij veel ongeloof en weerzin achter, zeker toen in de kerk hetzelfde onderwerp naar voren kwam en ik er weer aan werd herinnerd. Het vindt hier echt plaats, hier bij mij om de hoek…
Steeds meer wordt mij duidelijk dat er hier (maar zeker niet alleen in Zuid-Afrika) een koerswijziging ingezet moet worden in de mentaliteit van mensen, van de gemeenschap. Alleen “wij” kunnen ervoor zorgen dat de verkrachtingen van baby’s en kinderen voorkomen worden. Maar zijn we nog wel verbaasd als we dit soort verhalen horen? En durven we op mensen af te stappen of wenden we liever ons hoofd af en gaan we verder met ons eigen leven? De tendens is steeds meer dat we ons afkeren van de mensen om ons heen en onze eigen koers varen. En daarmee glijdt onze samenleving steeds verder af en geven we onze kinderen niet het juiste voorbeeld… Deze gedachten vloeien voort uit bedenkingen die uncle Willy Newhoudt – een bevlogen man, die er onder meer met andere kerken voor heeft gezorgd dat het geweld tussen bendes in de wijk Lavender Hill in de jaren negentig bezworen werd – in de kerk gaf om mensen daarmee weer te betrekken bij de gemeenschap en vooral tot de zorg voor onze kinderen. Een boodschap, die ons in mijn opinie allemaal aan het denken kan zetten… We moeten ons zelf vragen stellen en proberen daarop een passend antwoord te vinden.
Het stellen van vragen is eigenlijk de “main task” van de organisatie Ubuntu Ministries. Met als achterliggen doel: Mensen weer aan het denken zetten en daarmee wellicht stigma’s (rondom bijvoorbeeld AIDS) te doorbreken:
Waarom gaat de verspreiding van HIV/AIDS in Zuid-Afrika nog altijd zo snel door ondanks de vele goed bedoelde acties, interventies en de grote sommen geld?
Waarom zijn vooral mensen die niet HIV+ zijn zo druk bezig met plannen en projecten, voor die anderen?
Waarom is seks zo’n taboe in Zuid-Afrika en seksualiteit zo kwetsbaar?
Waarom kom je in een andere wereld terecht als je ziek bent?
Zomaar enkele vragen die naar boven kwamen bij een brainstorm over het invullen van een website voor Ubuntu Ministries. Vragen, die mij ook weer aan het denken zetten. Want hoe open ben ik eigenlijk zelf over mijn seksualiteit? En wat zijn dan de redenen om hier wel of niet open over te zijn? Een andere vraag, die me raakte is vooral de vraag waarom je in een andere wereld terecht komt, als je ziek bent. Waarom ga je iemand ineens anders behandelen omdat hij/zij ziek is? Interessante en essentieel, waar ik nu geef passend antwoord op heb en die er misschien ook niet zijn. Maar moet je daarom de vraag ook niet opwerpen?
Cricket – Zuid-Afrika in halve finales
Tenslotte wil ik toch ook nog even stilstaan bij het cricket. Langzamerhand krijgt het mij ook in zijn greep en sta ik bijna te juichen bij de wickets en boundaries van de “the proteas” (bijnaam van het Zuid-Afrikaanse team naar de struik, die mooie grote bloemen draagt, de nationale trots van Zuid-Afrika). Engeland werd afgelopen dinsdag in “slechts zeven uur” tot gort verpulverd, waardoor Zuid-Afrika zich door het oog van de naald toch nog plaatste voor de halve finales. Komende dinsdag staat Australië te wachten… Het is bijna zo spannend als de Nederlandse voetbalcompetitie!
